بخش تخصصی پروتز ثابت و متحرک

  انواع پروتز دندان

  روکش های سرامیکی :

در دندان های قدامی بهترین انتخاب ، روکش های سرامیکی می باشد که علاوه بر استحکام مطلوب دارای ظاهری بسیار زیبا و شبیه دندان ها می باشد .

در زیر روکش ها از فلز استفاده نمی گردد که همین مسئله باعث می شود لبه فلزی روکش دیده نشود . همچنین تغییر رنگ در مجاورت لثه به مرور اتفاق نیفتد . 

زمانیکه میزان پوسیدگی دندانی زیاد باشد یا بدلیل درمان های ریشه احتمال شکسته شدن دندان بالا باشد روکش دندان راه حل مناسبی جهت بالا بردن استحکام و زیبایی دندان است . روکش جهت محافظت دندانی ، ترمیم شکستگی، پوشش ایمپلنت دندان و.. استفاده میشود .

 روکش های زیرکونیا :

روکش های بدون فلز می باشند که بسیار مستحکم بوده به همین جهت در دندان های خلفی و بریج ها کاربرد دارند ، دارای زیبایی مطلوب ( البته نسبت به روکش های سرامیکی کمتر است ) در این گونه روکش ها همانند روکش های سرامیکی از فلز استفاده نمی گردد . امروزه استفاده از روکش های بدون فلز رواج بیستری نسبت به روکش های فلزی دارد .

نمونه ای از این نوع روکش ها , روکش زیرکونیا می باشد . البته الیاژ زیر کونیا یک نوع فلز است و فقط رنگ آن سفید است . دندانپزشکان معمولا از روکش های دندانی مختلفی برای بازسازی دندان استفاده می کنند یکی از این روکش ها روکش زیرکونیا می باشد .

 زیرکونیا یا اکسید زیرکونیوم (ZrO۲) یکی از اکسیدهای پرکاربرد در صنعت است . نکته مثبتی که در روکش زیرکونیا وجود دارد این است این که رنگ فلزی روکش های نسل قبل را ندارد ولی متاسفانه انطباق خط تراش در این نوع روکش ها کمتر از نسل قبلش است و استفاده در حال توسعه آن دارای پیش آگهی خوبی نیست البته استحکام و دوام این نوع روکش بالا می باشد .

  روکش های PFM :

روکش های PFM روکش هایی ترکیب شده از فلز و پرسلن هستند . بدین صورت که روی قاب فلزی ساخته شده و دندان چینی یا پرسلن گذاشته می شود . به نسبت روکش های سرامیکی  و زیرکونیا از زیبایی کمتری برخوردارند .

همچنین احتمال دیده شدن لبه فلزی و تغییر رنگ جزیی لبه لثه بعد از سال ها وجود دارد . جهت کمتر شدن این این مشکلات همچنین تطابق بیشتر، بهتر است از فلزات قیمتی ( طلای دندانپزشکی ) در ساخت فلز استفاده گردد که هزینه بسیار بیشتری را در بردارد . روکش های pfm   از دیرباز معمول بوده ، روکش هایی با فریم فلزی و رویه سرامیکی . این روکش ها معمولا” پس از مدتی باعث کبودی لثه  می شوند و ظاهری بسیار زیبا ندارند .

از مزایای روکش PFM میتوان به  استحکام بالاتر در مقایسه با روکش فول سرام و فیتنس خوب فلز با دندان ( عمر این روکش از تمام فلز کمتر و از تمام سرامیک بیشتر است) اشاره کرد .

 بریج چیست ؟

درمانی است جهت جایگزینی دندان از دست رفته به این صورت که دو یا چند دندان مجاور ناحیه بی دندانی تراش خورده و قالبگیری می شود و پروتزی در لابراتوار ساخته می شود که شامل روکش دو دندان یا بیشتر به علاوه دندان یا دندان های از دست رفته که به روکش دندان ها متصل می شوند . این پروتز روی دندان ها با مواد مخصوص چسبانده شده و ثابت می گردد.

درمان مناسب در دندان هایی می باشد که دندان های مجاور به علت پوسیدگی و عصب کشی نیاز به روکش داشته باشند . به علت ثابت بودن آن بیمار احساس مطلوبی را دارد ، اما در جاهایی که دندان های مجاور سالم است و نیازی به روکش ندارند ، باید از درمان ایمپلنت استفاده کرد.

  آیا دندان های اندو شده الزاما نیاز به روکش دارند ؟ آیا روکش عمر این دندان ها را کاهش نمی دهد ؟

یک رکن مهم موفقیت دندان های عصب کشی شده ، ترمیم تاج دندان است. به صورتی که یک دندان حتی با بهترین عصب کشی در صورت نداشتن یک ترمیم تاج مناسب دوباره عفونت کرده و نیاز به درمان عصب پیدا می کند .

در دندان های عصب کشی شده با توجه به وجود پوسیدگی قبلی و برداشت بافت سالم دندان و با از دست رفتن عروق و اعصاب دندان ، رطوبت بافت دندان کاهش می یابد و دندان خشک تر و شکننده تر می شود . لذا اگر بعد از عصب کشی پزشکتان توصیه به روکش دندان کرد باید این درمان انجام پذیرد . در غیر این صورت ممکن است باعث شکستن و از دست دادن دندان مورد نظر گردد .

  POST چیست ؟

معمولا در اثر وسعت پوسیدگی های دندان هایی که نیاز به درمان ریشه دارند و تخریب دندان در صورتی که دندان بعد از برداشت بر می گردد ، درمان ریشه 50% بافت دندان از دست رفته باشد ، نیاز به درمان POST می باشد . POST ها بر دو نوع ریختگر و Posteiber تقسیم می گردند .

بعد از برداشت قسمت های نازک تاج ریشه دندان ، تا حدی تخلیه و قالبگیری می شوند و قالب فوق به لابراتوار ارسال می گردد ، سازه های فلزی به صورت یکپارچه که شامل قالب و ریشه مورد نظر و تاج بازسازی شده در لابراتوار ساخته می شود که به نام Post core معروف می باشد . post ریختگر درمان عالی و موثر در دندان های به شدت تخریب شده جهت بازسازی زیر روکش و استحکام دندان می باشد .

در دندان هایی با تخریب کمتر می توان از پت فایبر استفاده کرد که دیگر نیازی به قالب گیری و ارسال به لابراتوار نمی باشد ، بلکه در همان جلسه ریشه تا حدی تخلیه و فایبر post در داخل ریشه دندان سمان می گردد ، و تاج روی آن با مواد مخصوص بازسازی می گردد و دندان جهت درمان روکش آماده می گردد .

  FRC چیست ؟

پروتزی ثابت می باشد که جایگزین دندان از دست رفته گردیده و همرنگ دندان می باشد و توسط بالچه هایی به دو دندان مجاور کناری چسبانده می شود . از مزایای آن عدم تراش زیاد دندان های مجاور و زیبایی را می توان نام برد .

از معایب آن عدم استحکام و شکنندگی بالچه ها و همچنین کنده شدن آن را نام برد . به طوری که در همه جا قابل استفاده نمی باشد .

اف آر سی  یک روشی برای جایگزینی دندان های از دست رفته است که از نظر قیمت مقرون به صرفه بوده و در آن به جای فلز، از کامپوزیت های تقویت شده با فایبر، پليمرهای تقويت شده با الياف به همراه کامپوزیت استفاده می شود. قاب فیبر به دندان طبیعی با چسب متصل شده می شود بطوری که باند بین کامپوزیت و مینای دندان قدرتمندترین پیوند ممکن در دهان است.

بریج ها انواع مختلفی داشته که براساس جنس ساخت دسته بندی می شوند. برخی از آنها نیز کامپوزیتی هستند که به آنها بریج های frc گفته می شود. این نوع بریج متشکل از یک فریم فلزی و بخش بیرونی چینی هستند. جنس بریج اف آر سی (FRC) موجب شده تا با دندانهای طبیعی همرنگ باشند و در نتیجه تشخیص ترمیمی بودن آنها برای دیگران سخت شود. در بریج اف آر سی (FRC) رشته هایی از جنس پلیمرهای شیشه به آنها اضافه می شود که این کار استحکام کامپوزیت ها را افزایش می دهد.

  مزایا و معایب روکش دندان  :

درمان روکش در بیشتر موارد جهت حفظ استحکام دندان باقی مانده در دندان هایی که عصب کشی دندان گردیده یا تخریب زیادی در اثر پوسیدگی دارند ، توصیه می گردد و در صورت عدم انجام ممکن است دندان باقی مانده شکسته شود و از بین برود. در دندان های عصب کشی علاوه بر الزام عصب کشی ایده آل در صورتی که میزان تخریب دندان بعد از برداشت کامل پوسیدگی و دیواره های نازک بیشتر از 50% باشد، حتما نیاز به درمان POST می باشد.

به طور متوسط عمر روکش بسته به نوع کیفیت ساخت روکش و شرایط بیمار دارد.

در هر صورت نیاز به روکش درمان فوق جهت جلوگیری از شکستن و تخریب بیشتر دندان لازم می باشد ، البته در صورت عدم تطابق خوب روکش و عدم رعایت بهداشت، امکان پوسیدگی مجدد مثل یک دندان سالم وجود دارد. چکاپ سالیانه منظم مثل دندان های سالم جهت جلوگیری از افزایش پوسیدگی در چنین مواردی لازم می باشد.

عمر روکش به فاکتورهای زیادی مثل نوع روکش ـ کیفیت قالب گیری ، ساخت و مخصوصا بهداشت بیمار بستگی دارد . عمر متوسط روکش ها بسیار متغیر و از 7 تا 15 سال می باشد .