بخش تخصصی جراحی فک و دهان
درمان های جراحی فک در صورت تمایل توسط متخصص جراحی فک و صورت انجام می گردد .
جراحی فک یا ارتوگناتیک چیست ؟
جراحی فک یا ارتوگناتیک عملی است که برای اصلاح ناهنجاری های فکی انجام می شود . این اصطلاح از یک کلمه یونانی یعنی “orthos” به معنای صاف کردن و "gnathic" یعنی فک ، برگرفته شده است .
به خاطر همین این اصطلاح را با معنای صاف کردن فک می شناسند . معمولا در آشنایان و اطرافیان دیده اید که جراحی ارتوگناتیک یا جراحی فک انجام داده باشند . به این شرح که فک بیمار را برای جراحی شکسته اند و سپس جابجایی فک صورت گرفته است .
جراحی فک چگونه انجام می شود ؟
معمولا آمادگی برای جراحی فک به اندازه یک دوره مقدماتی 9 تا 14 ماهه برای ارتودنسی دندان نیاز دارد . در ضمن باید یادآور شد که متخصص ارتودنسی در مجهزترین کلینیک دندانپزشکی هم یکی از جدایی ناپذیرترین اجزای یک درمان موفقیت آمیز می باشد . ابزارهای ارتودنسی دندان قبل از جراحی برداشته نمی شوند و در طول فرآیند جراحی هم بسیار کمک می کنند .
حتی بعد از جراحی یک دوره ارتودنسی دیگر صورت می گیرد که در هر فردی متفاوت می باشد . ابتدا برای جراحی از سر و صورت بیمار رادیوگرافی می شود و میزان و جهت تغییر مشخص می شود . در ضمن جراحی به صورت شبیه سازی شده روی یک نمونه انجام می شود و بعد از مشخص شدن نتیجه ، عمل جراحی اصلی انجام می شود . این جراحی در بیمارستان صورت می گیرد و باید بیمار 1 روز پس از جراحی در بیمارستان بستری شود.
چه کسانی نیاز به جراحی فک و دهان دارند ؟
- دردهای مزمن فکین یا دردهای مزمن مفاصل فک (TMJ)
- ناتوانی در روی هم آوردن لب ها بدون فشار
- اوپن بایت ( یعنی فاصله ای بین دندان های بالا و پایین زمان بستن دهان می افتد )
- ضربه و آسیب به فک و صورت
- تنفس دهانی به صورت غیر ارادی
- فک بیرون زده
- تومورهای فکی
- عدم تقارن صورت از روبرو و پهلو
- مشکل در جویدن و غذا خوردن
- عقب رفتگی فک پایین و چانه
- آپنه خواب ، که از طریق مشکلات تنفسی زمان خواب قابل تشخیص می باشد ، مثل خر و پف کردن در خواب
- خشک شدن دهان بخاطر تنفس های دهانی زیاد
- ساییدگی بیش از اندازه دندان ها
چه کسانی بهترین گزینه برای انجام جراحی فک و دهان می باشند ؟
با رشد فرد ، فک هم همانند دیگر اعضا رشد می کند و ممکن است حتی فرایند رشد فک نیز متوقف شود یا زودتر تکامل پیدا کند . به دلایل متعددی در عملکرد فک و ظاهر آن ممکن است عدم هماهنگی دیده شود و یا نامناسب باشد . این دلایل با اهمیتی که پیدا می کنند ، منجر به داشتن یک برنامه نهایی می شوند . از جمله این دلایل می توانند شامل موارد زیر باشند :
- سابقه آسیب قبلی
- ریشه ژنتیکی و رشد نامناسب ( که شایع ترین دلیل می باشد )
- فعالیت های غیر طبیعی که از مرکز شد به دلیلی ناشناخته به نام TMJ رخ می دهند ( اختلال مفاصل فکی ) دقیقا روبروی کانال گوش می باشد و استخوان فک را به جمجمه متصل می کند .
- تومور یا آسیب های دیگر
معمولا شایع ترین دلیلی که گزارش شده ، مسئله ژنتیک می باشد .
بعد از جراحی فک و دهان ، دوره بهبودی آن چقدر طول می کشد ؟
به دلیل پیشرفتی که در تکنولوژی های امروزی از جمله دندانپزشکی داشته است، بعد از جراحی فک و دهان جای زخم بروی دهان باقی نمی ماند .
معمولا آن هایی که در گذشته جراحی فک و دهان انجام می دادند ، به مدت 7 هفه دندان هایشان را با سیم می بستند تا استخوان های فک جوش بخورند . به همین دلیل ، در این مدت نمی توانستند دهانشان را باز کنند . پس در گذشته یک مشکل اساسی حساب می شده زیرا بعد از جراحی به خاطر ناراحتی های حاصل از جراحی ، بیمار باید احساس راحتی داشته باشد .
در روش های نوین امروزی در جراحی ، برای اینکه فک ثابت نگه داشته شود ، از پیچ و پلیت هایی استفاده می شود که به بیماران اجازه می دهد بتوانند بلافاصله بعد از عمل ، حرکات عادی فکین را از سر بگیرند ، مثل صحبت کردن ، خمیازه کشیدن یا سرفه کردن. فقط از بیمار خواسته می شود یک رژیم سبک مثل سوپ ، پوره سیب زمینی و غذاهای نرم داشته باشند. تقریبا دوره این رژیم 6 هفته می باشد تا زمانی که استخوان های فک بدون فشار جوش بخورند و بهبود پیدا کنند .
انواع جراحی های دهان فک و صورت چه می باشد ؟
- جراحی های داخل دهانی کوچک ( مینوز نامیده می شود )
- جراحی های ترمیمی و زیبایی فک و صورت یا جمجمه و گردن
- جراحی های عفونت های فک و صورت
- جراحی های آسیب های تروماتیک
- کشیدن دندان در شرایطی که جای آن دشوار می باشد
- جراحی تومورها و کیست های خوش خیم و بدخیم فک وصورت
- جراحی های ناحیه دهان، فک، صورت، گردن و جمجمه
- جراحی نواقص مادرزادی و اکتسابی مثل شکاف لب و کام ( لب دو طرفه و یک طرفه )
آیا قرار دادن ایمپلنت های دندانی هم نیاز به جراحی فک دارند ؟
جراحان در مناطقی که احساس می کنند استخوان نیاز دارد قرار داده شود و سپس ایمپلنت های دندانی انجام شود ، می توانند از این روش استفاده کنند .
چنین جراحی در صورت لزوم و برای ایجاد تغییر در بافت اطراف لثه و ایجاد یک ظاهر زیبا و طبیعی تر انجام می شود . جراح دهان به وسیله ترمیم هایی که به جهت زیبایی انجام می دهد ، و با برنامه ریزی جلو می رود ، ابتدا ترمیم های جدید خودش را انجام داده سپس سراغ ایمپلنت دندان در جای مناسبش و از پیش تعیین شده می رود .
جراحی فک و دهان در صورت تشخیص و ارزیابی پاتولوژیک
جراحان فک و دهان ، بیماران مبتلا به کیست های خوش خیم و تومورهای دهان صورت ، سرطان های بدخیم دهانی ، سرطان سر و گردن ، عفونت های شدید حفره دهان و غدد بزاقی فک و گردن را مورد جراحی قرار می دهند .
جراحی به منظور بازسازی فک
معمولا بر اثر صدمات وارده به استخوان های صورت و مشکلات بافت نرم صورت ، که به دلیل حذف استخوان ها یا کیست و تومور به وجود آمده اند ، جراحان کیست ها و تومورهای به وجود آمده را بررسی می کنند و فرم و عملکرد درست سابق آن را بازسازی می کنند . جراحی اصلاحی هم که صورت می گیرد ، برای بازگرداندن فرم و عملکرد به منطقه فک و صورت می باشد که اغلب با استفاده از پوست ، استخوان ، اعصاب و بافت های مختلف از دیگر قسمت های بدن انجام می شود .
