بخش تخصصی ارتودنسی

    ارتودنسی چیست؟

با انجام درمان ارتودنسی مشکلات قرارگیری نامناسب دندان ها در فک ، اصلاح می گردد و عملکرد دندان ها و سلامت لثه اطراف آن و مفاصل فک تامین گردیده و از نظر ظاهری باعث می شود هنگام صحبت کردن و خندیدن فرد، اعتماد به نفسی بیشتری در ارتباط با دیگران داشته باشد و چهره، صورت و لبخند را در وضعیت بهتری قرار دهد.

درمان های ارتودنسی به دو صورت متحرک و ثابت انجام می گردد ؛ در درمان ارتودنسی متحرک از وسایلی که از دهان خارج می شود استفاده می گردد که معمولا در بیشتر اوقات شبانه روز جز غذا خوردن باید این وسایل که پلاک نامیده می شود در داخل دهان قرار داشته باشند.

درمان های متحرک با پلاک بیشتر در کودکان و در ارتودنسی پیشگیری نظیر باز کردن فک بالا، اصلاح الگوی رشد فک ها و اصلاح موقعیت قرار گیری دندان ها در فک به وسیله اعمال نیرو با فنر کاربرد دارد و درمان موفقیت آمیز منوط به استفاده از مدام و به اندازه این وسایل می باشد.

در سنین بالاتر از 12 تا 14 سال به دلیل کامل شدن نسبی رشد فک ها عملا این وسایل خیلی کاربردی ندارند و برای اصلاح روابط دندان ها و موقعیت دندان ها نیاز به انجام ارتودنسی ثابت می باشد و در مورد اصلاح موقعیت فک و روابط فک ها ممکن است نیاز به جراحی فک باشد.

    ارتودنسی ثابت چیست ؟

اصلاح موقعیت قرارگیری دندان در فک به وسیله وسایل خاص که به صورت ثابت در دهان قرار می گیرند و خارج نمی گردند که این وسایل براکت نامیده می شوند روی دندان ها چسبانده شده و به وسیله وایر یا سیم های مخصوص و یا فنر و کش های خاص که روی براکت ها قرار می گیرند، اعمال نیرو کرده و باعث اصلاح موقعیت قرارگیری دندان ها می گردند.

    چند نوع ارتودنسی ثابت وجود دارد ؟

1 : ارتودنسی ثابت به وسیله براکت های فلزی و سیم های مخصوص

2 : ارتودنسی ثابت به وسیله براکت های سرامیکی هم رنگ دندان یا شفاف و استفاده از وایرهای مخصوص برای ایجاد ظاهری مناسب تر

3 : ارتودنسی ثابت لینگوال . براکت ها به پشت دندان ها چسبانده شده و از نظر ظاهری قابل دیدن نمی باشند که البته به علت محدودیت های خاص خود، مثل برخورد زبان با براکت ها کمتر انجام می گردد .

    ارتودنسی اینویزیلاین (Invisalign) چیست ؟

درمان اینویزیلاین در بزرگسالان با استفاده از پلاک های مخصوص و به اصطلاح ژله ای که بیشتر در درمان ناهنجاری های خفیف تا متوسط کاربرد دارد ، استفاده می شود. در این روش بعد از قالب گیری فک ها و ارسال آن به لابراتوار، قالب فک های بیمار بازسازی شده و اسکن و آنالیزر می گردد و تعدادی پلاک های مخصوص و شفاف شبیه نایت گارد  ، برای بیمار ساخته می شود.

بیمار به طور میانگین هر دو هفته یک بار هر پلاک را استفاده نموده و بعد از آن پلاک مرحله بعد به مدت 2 هفته استفاده می کند.

در هر بار استفاده در هر مرحله دندان ها قدری جابجا می شوند و ممکن است جهت تامین فضای کافی و ردیف کردن دندان ها نیاز به اصلاح جزیی شکل و فرم دندان باشد.

    مزایا و معایب ارتودنسی اینویزیلاین چیست ؟

از مزایای ارتودنسی اینویزیلاین غیر قابل دید بودن و زیبایی این روش می باشد .

یکی دیگر از مزایای این نوع ارتودنسی راحتی بیمار می باشد ، به طوری که فرد می تواند هنگام غذا خوردن و مسواک زدن آن را بیرون بیاورد و خود پلاک نیز به علت نرمی ، کوچکی و سبک بودن کاملا راحت می باشد . بیمارانی که تحت درمان با ارتودنسی نامرئی هستند ، اعتماد به نفس خود را در روابط اجتماعی حفظ می‌کنند . پلاک ارتودنسی نامرئی به راحتی داخل دهان جا می‌گیرد ، رسا بودن بیان را از بین نمی‌برد و شیوه گفتار را مخدوش نمی‌کند.

البته موفقیت درمان منوط به استفاده مداوم شب و روز در ساعات توصیه شده می باشد . از معایب ارتودنسی اینویزیلاین قیمت بالا به علت تکنولوژی جدید این نوع درمان می باشد.

    علت ایجاد مشکلات ارتودنسی چیست؟

مشکلات ناهنجاری های فک و دندان به دو دسته ژنتیکی و محیطی تقسیم بندی می گردند . در عامل ژنتیکی ، کوچک بودن نسبت فک به دندان ها ، شلوغی و به هم ریختگی دندان ها را به همراه دارد و در بزرگ بودن آن ، ایجاد فاصله بین دندان ها مشاهده می گردد. از عوامل محیطی می توان به از دست رفتن زودهنگام دندان های شیری، عادات دهانی مضر مثل مکیدن انگشت یا قرار دادن اشیا بین دندان ها و وجود لوزه های متورم اشاره کرد.

    درمان های ارتودنسی در چه سنی قابل انجام می باشند ؟

درمان های متحرک معمولا قبل از سن بلوغ جهت اصلاح روابط فکی یا دندانی در صورت صلاحدید پزشک قابل انجام می باشد، اما درمان های ارتودنسی ثابت محدودیت سنی ندارند و در هر سن به شرط سالم بودن دندان ها و بافت اطراف آن ها قابل انجام بوده و محدودیت ندارد.

    شرایط انجام درمان ارتودنسی ثابت چیست ؟

اولین شرط دارا بودن بهداشت مطلوب دهانی می باشد. زیرا به علت چسبانده شدن براکت ها روی دندان ها، مواد غذایی بیشتری روی آن ها تجمع می کنند و باید مرتب تمیز گردند . در صورت عدم رعایت بهداشت دندان ها، احتمال پوسیدگی دندان ها بیشتر می شود . از دیگر شرایط ارتودنسی ثابت ، ترمیم کلیه دندان های خراب و وحود بافت سالم می باشد. همچنین مراجعات منظم و رعایت توصیه پزشک از دیگر موارد موفقیت درمان محسوب می شود.

    طول درمان ارتودنسی چقدر می باشد ؟

در درمان متحرک بسته به نوع ناهنجاری ها ، طول درمان متفاوت می باشد . مثلا در دستگاه فانکشنال که از رشد فک بالا جلوگیری می کند یا بر عکس ، مانع رشد فک پایین می گردد . مدت درمان طولانی تر و گاها تا 2 سال طول می کشد . در ارتودنسی ثابت طول مدت درمان بسته به نوع ناهنجاری از 1 تا 2 و نیم سال طول می کشد .

    عوارض عدم درمان ارتودنسی چیست ؟

1 : وجود لبخند و ظاهری نازیبا که گاهی باعث کم شدن اعتماد به نفس و مشکلات در ارتباط با افراد می گردد .

2 : احتمال افزایش شکستگی دندان های بیرون زده

3 : افزایش پوسیدگی به علت کج بودن دندان ها ، گیر غذایی و تمیز نشدن آن ها ، احتمال ایجاد بیماری های لثه به علت کج بودن دندان ها ، تمیزنشدن دندان و لثه و ایجاد بوی بد دهان به علت تجمع مواد غذایی

4 : اختلال در جویدن و بلع غذا

5 : ایجاد تکلم نادرست

6 : احتمال ایجاد مشکلات مفاصل فکی

    مراقبت های لازم در زمان ارتودنسی چیست ؟

با توجه به چسبانده شدن براکت ها و دندان ها باید هنگام غذا خوردن از صدمه شدید به آن ها جلوگیری شود . چون این امر باعث کنده شدن و اتلاف وقت جهت چسباندن مجدد آن ها می شود . همچنین باید با رعایت بهداشت ، استفاده از مسواک ها و نخ دندان های مخصوص از ایجاد پوسیدگی روی دندان ها جلوگیری شود . در مورد دستگاه های متحرک ، نگهداری آن ها به شکل صحیح و استفاده مداوم از آن ها و مراجعات منظم از موارد مهم و موفقیت درمان می باشد .

    آیا درمان های ارتودنسی برگشت دارد ؟

در صورت انجام صحیح درمان ، توسط پزشک و استفاده منظم و به موقع از وسایل خاص بعد از درمان که ریتینر نامیده می شود ، امکان برگشت درمان بسیار کم می شود . ریتینرها به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم می گردند .

ریتینرهای ثابت در واقع سیم های مخصوصی می باشند که بعد از پایان درمان به پشت دندان ها چسبانده شده و به مدت طولانی در دهان قرار می گیرند . ریتینرهای متحرک ، پلاک هایی از جنس آکریل می باشد که بعد از خاتمه درمان به مدت معینی در داخل دهان قرار می گیرند و باعث ثبات درمان و عدم برگشت درمان می گردند .